Czerniak – groźny nowotwór skóry. Jak go rozpoznać i chronić się przed zachorowaniem?

Czerniak skóry – co to jest?

Czerniak to złośliwy nowotwór wywodzący się z melanocytów – komórek barwnikowych skóry. Może pojawić się na skórze jako nowe znamię lub rozwinąć się z już istniejącej zmiany. Co ważne, czerniak może wystąpić także na błonach śluzowych, w oku, a nawet pod paznokciami.

To nowotwór agresywny – szybko rośnie i często daje przerzuty do innych narządów. Dlatego tak istotne jest jego wczesne wykrycie i natychmiastowe leczenie.

Nowotwory dziecięce: USK we Wrocławiu w czołówce. 9-letnia Antosia 50. pacjentką terapii CAR-T

Marcin Meller na kolonoskopii: po śmierci ojca bada się regularnie

Marek Migalski ujawnia chorobę: „Mam raka jelita grubego”. Jego apel może uratować życie

Robert Lewandowski wspiera Movember: mężczyźni, badajcie się!

Wrocław: nowa nadzieja w walce z chłoniakiem – pierwszy pacjent z akademickimi CAR-T

Nowoczesna metoda leczenia raka płuca: po raz pierwszy w Polsce

Czynniki ryzyka czerniaka – kto jest najbardziej narażony?

Choć czerniak może wystąpić u każdego, istnieją pewne czynniki, które znacząco zwiększają ryzyko jego rozwoju:

• jasna karnacja, rude lub blond włosy, niebieskie oczy
• liczne pieprzyki i znamiona barwnikowe
• historia oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie
• nadmierne opalanie i korzystanie z solarium
• występowanie czerniaka w rodzinie

Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w ciągu ostatnich 30 lat zachorowalność na czerniaka w Polsce wzrosła aż o 300%. Eksperci biją na alarm: rośnie liczba pacjentów z zaawansowanym stadium choroby.

Objawy czerniaka – na co zwrócić uwagę?

Wczesne rozpoznanie czerniaka zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. Dlatego tak ważna jest regularna samokontrola skóry. Pomocna w tym może być zasada ABCDE, która opisuje cechy podejrzanego znamienia:

A – Asymetria – znamię nie jest symetryczne

B – Brzegi – nierówne, postrzępione, nieregularne

C – Kolor – nieregularne zabarwienie, różne odcienie brązu, czerni, czerwieni

D – Średnica – zmiana większa niż 6 mm

E – Ewolucja – zmiana kształtu, koloru, wielkości

Zauważasz coś niepokojącego? Nie zwlekaj – skonsultuj się z dermatologiem.

Jak zapobiegać czerniakowi? Sprawdzone zasady profilaktyki

Czerniak to nowotwór, któremu w wielu przypadkach można zapobiec. Kluczem jest świadoma profilaktyka:

• Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce, zwłaszcza między 10:00 a 14:00
• Stosuj kremy z filtrem SPF 30–50+ – nie tylko na wakacjach, ale także na co dzień
• Noś okulary przeciwsłoneczne i nakrycia głowy
• Nie korzystaj z solarium – promieniowanie UVA uszkadza DNA skóry
• Regularnie kontroluj zmiany skórne – u siebie i bliskich

Profilaktyka może uratować życie. Pamiętaj o niej każdego dnia.

Leczenie czerniaka – nowoczesne terapie dostępne dzięki NFZ

Leczenie czerniaka zależy od stopnia zaawansowania choroby. W początkowej fazie zazwyczaj wystarczy chirurgiczne usunięcie zmiany. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się immunoterapię lub terapię celowaną, która od 2021 roku jest refundowana przez NFZ.

Z danych Funduszu wynika, że od stycznia do maja 2025 roku z nowoczesnych terapii skorzystało już ponad 3 300 pacjentów. Na ten cel przeznaczono niemal 190 milionów złotych.

Co istotne, od lipca 2024 roku finansowana jest także terapia dla pacjentów z czerniakiem gałki ocznej.

Co możesz zrobić już teraz? 5 prostych kroków

1. Obejrzyj swoją skórę i znamiona – korzystaj z zasady ABCDE
2. Umów się na konsultację z dermatologiem, jeśli coś Cię niepokoi
3. Stosuj codziennie kremy z wysokim filtrem SPF
4. Unikaj solarium i nadmiernego opalania
5. Zadbaj o edukację – swoją i najbliższych

Pamiętaj – czerniak nie czeka

Czerniak skóry to choroba, której można w dużej mierze zapobiec. Kluczem do zdrowia jest świadoma profilaktyka, regularne badania i szybka reakcja na niepokojące zmiany. Dzięki nowoczesnym terapiom i refundacji NFZ pacjenci mają dziś znacznie większe szanse na powrót do zdrowia.

Nie ignoruj zmian skórnych – Twoje życie może od nich zależeć.

Źródło: Narodowy Fundusz Zdrowia – „Czerniak – co musisz o nim wiedzieć?”