Szumy uszne. Uporczywy problem o wielu przyczynach

Czym są szumy uszne?

Szumy uszne to wrażenie słyszenia dźwięków, takich jak piski, pulsowanie, dudnienie, dzwonienie czy strzelanie, bez obiektywnego źródła. Pacjenci opisują je jako uciążliwe i trudne do ignorowania. 
Jak wyjaśnia Marta Bembnowska-Zelek, szumy uszne nie są samodzielną jednostką chorobową, a jedynie objawem, który może mieć wiele przyczyn. 

- Zasadniczo możemy wyróżnić dwa rodzaje szumów usznych: subiektywne, które słyszy tylko pacjent, oraz obiektywne, słyszane również przez lekarza, np. podczas osłuchiwania.

Ból ucha u dziecka. Laryngolog: jak się przed nim chronić?

Zwolnienie lekarskie na zapalenie ucha środkowego. Leczenie i regeneracja

L4 na nagły niedosłuch. Zawroty głowy, szumy uszne i problemy z równowagą

L4 na zapalenie ucha. Leczenie infekcji i regeneracja

Problemy ze słuchem u seniorów: szumy uszne i ich leczenie

Przyczyny szumów usznych

Przyczyn szumów usznych jest wiele i mogą one obejmować zarówno problemy laryngologiczne, jak i inne schorzenia. Czasami, mimo szczegółowej diagnostyki, nie udaje się ustalić dokładnego źródła dolegliwości. Najczęściej szumy uszne wynikają z uszkodzenia słuchu, stanu zapalnego ucha, zaburzeń drożności trąbki słuchowej, otosklerozy czy obecności guza.

Jednak, jak zauważa Marta Bembnowska-Zelek, szumy mogą mieć także podłoże niezwiązane z układem słuchowym. 

- Mogą być objawem schorzeń kręgosłupa szyjnego, zaburzeń przepływu krwi w naczyniach, dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych, chorób tarczycy, zaburzeń metabolicznych czy sercowo-naczyniowych. Zdarza się także, że są one skutkiem przyjmowania leków lub mają podłoże psychiczne.

Diagnostyka szumów usznych

Diagnostyka szumów usznych powinna rozpocząć się w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Jak podkreśla laryngolog Marta Bembnowska-Zelek:

- Pierwszym krokiem jest zawsze dokładny wywiad z pacjentem i ustalenie okoliczności powstania szumów. 

Lekarz rodzinny może wykonać otoskopię, czyli badanie ucha, w celu wykluczenia stanu zapalnego, urazów czy obecności korka woskowinowego. W zależności od wyniku, zlecane są dodatkowe badania, takie jak kontrola ciśnienia tętniczego, badania krwi, USG naczyń szyjnych, by wykluczyć inne możliwe przyczyny, np. anemię, zaburzenia metaboliczne, infekcje czy problemy z przepływem krwi.

Jeśli wstępne badania nie przyniosą odpowiedzi, pacjent zostaje skierowany do laryngologa lub audiologa, gdzie wykonywane są bardziej zaawansowane badania słuchu. W sytuacjach, gdy podłoże nie jest laryngologiczne, niezbędne może być pogłębienie diagnostyki u innych specjalistów, takich jak neurolog, ortodonta czy endokrynolog.

Kiedy należy zgłosić się do specjalisty?

Szumy uszne mogą czasami być objawem błahej dolegliwości, jak np. korek woskowinowy, który można łatwo usunąć. Jednak w wielu przypadkach mogą wskazywać na poważniejsze schorzenia. 

- Każdy szum, który się utrzymuje, nasila, bądź towarzyszą mu inne objawy, takie jak niedosłuch, ból głowy, zawroty, problemy z widzeniem czy kołataniem serca, powinien być skonsultowany z lekarzem - podkreśla Marta Bembnowska-Zelek.

Czasami szum uszny może być jedynym objawem poważnych patologii, takich jak guzy ośrodkowego układu nerwowego.

Leczenie szumów usznych

Leczenie szumów usznych zależy od ich przyczyny. 

- Nie można mówić o jednym uniwersalnym leczeniu szumów usznych, ponieważ są one objawem, a nie chorobą - wyjaśnia laryngolog. 

Kiedy przyczyna zostanie ustalona, leczenie skupia się na schorzeniu podstawowym. Może to obejmować terapię farmakologiczną, leczenie stanu zapalnego czy poprawę przepływu krwi.

Jeżeli szumy są objawem uszkodzenia słuchu, często stosuje się aparaty słuchowe. Niejednokrotnie pomocna okazuje się również terapia dźwiękiem, czyli specjalne techniki maskujące uciążliwe szumy, oraz techniki relaksacyjne czy psychoterapia, które pomagają pacjentom lepiej radzić sobie z problemem.

Interdyscyplinarne podejście

Szumy uszne to problem, który często wymaga współpracy wielu specjalistów. Marta Bembnowska-Zelek podkreśla znaczenie interdyscyplinarnej opieki: 

- Złożoność szumów usznych sprawia, że pacjent niejednokrotnie potrzebuje pomocy nie tylko laryngologa, ale także neurologa, kardiologa, endokrynologa czy psychologa.

Interdyscyplinarna opieka pozwala na holistyczne podejście do problemu i zwiększa szanse na skuteczne leczenie.