Endometrioza. Cicha choroba, którą trudno zdiagnozować

Dlaczego endometrioza jest nazywana „cichą chorobą”?

Endometrioza bywa określana mianem „cichej choroby”, ponieważ jej objawy często są bagatelizowane lub mylone z typowymi dolegliwościami menstruacyjnymi.

- Wiele kobiet przez lata pozostaje niezdiagnozowanych, mimo przewlekłego bólu miednicy, bolesnych miesiączek czy trudności z zajściem w ciążę – zwraca uwagę ginekolog Łukasz Blukacz.

Brak świadomości na temat choroby oraz trudności diagnostyczne sprawiają, że pacjentki często otrzymują właściwą pomoc dopiero po wielu latach od wystąpienia pierwszych objawów.

„Endomkit” Ewy Chodakowskiej wycofany po fali krytyki. Lekarze: to nie diagnostyka

Endometrioza: od 1 lipca bezpłatna opieka dla kobiet

Bezpłatne leczenie endometriozy od lipca – co się zmieni?

Endometrioza. Jak wpływa na codzienne życie kobiet?

Endometrioza. Jak zwiększyć szanse na ciążę?

Endometrioza. Jakie metody pomagają w walce z bólem?

Przyczyny i czynniki ryzyka

Dokładna przyczyna endometriozy nie jest w pełni poznana, jednak podejrzewa się wpływ czynników genetycznych, hormonalnych i immunologicznych.

- Jednym z czynników ryzyka rozwoju choroby jest rozsiew komórek endometrialnych podczas operacji ginekologicznych, takich jak cesarskie cięcie czy laparotomii. Jeśli fragmenty błony śluzowej macicy zostaną przeniesione do innych obszarów ciała, mogą się tam osiedlić i zacząć rosnąć, prowadząc do powstania ognisk choroby - mówi specjalista.

Dlatego w trakcie zabiegów chirurgicznych stosuje się metody minimalizujące ryzyko rozsiewu, takie jak staranna hemostaza oraz unikanie mechanicznego przemieszczania tkanki endometrialnej.

- Endometrioza może jednak rozwijać się również u kobiet, które nigdy nie przeszły operacji, co sugeruje istnienie innych mechanizmów jej powstawania. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się wsteczną menstruację, metaplazję komórek otrzewnej oraz zaburzenia immunologiczne - dodaje.

Kogo dotyka endometrioza?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 10% kobiet w wieku rozrodczym cierpi na endometriozę.

- W Polsce problem ten może dotyczyć nawet 2 milionów kobiet – podkreśla ginekolog Łukasz Blukacz.

Choroba najczęściej dotyka kobiet w wieku 30–40 lat, ale może występować również u młodszych pacjentek. Szczególnie narażone są kobiety z obciążeniem genetycznym oraz te, które zmagają się z niepłodnością.

- Warto zauważyć, że średni czas od pojawienia się pierwszych objawów do postawienia diagnozy wynosi w Polsce od 4 do 11 lat, co wskazuje na potrzebę zwiększenia świadomości i poprawy diagnostyki tej choroby - przyznaje ginekolog.

Objawy endometriozy

Endometrioza może mieć różne objawy, zależnie od lokalizacji ognisk choroby.

- Najczęstszym symptomem jest przewlekły ból w okolicy miednicy i podbrzusza. Dolegliwości te często nasilają się podczas menstruacji, prowadząc do bolesnych i obfitych miesiączek – wskazuje lekarz.

Inne objawy to:

• ból podczas stosunku (dyspareunia),
• krwawienia międzymiesiączkowe,
• bolesne oddawanie moczu,
• problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak wzdęcia, biegunki czy zaparcia.

Niestety, u około 25% kobiet choroba przebiega bezobjawowo, co dodatkowo utrudnia diagnostykę.

- Niektóre kobiety mogą doświadczać jedynie łagodnych dolegliwości, podczas gdy inne cierpią na silne bóle i obfite krwawienia. Ponadto, objawy mogą przypominać inne schorzenia, takie jak zespół jelita drażliwego czy infekcje układu moczowego, co dodatkowo komplikuje diagnostykę - przyznaje lekarz. 

Jak diagnozuje się endometriozę?

Diagnostyka endometriozy jest złożona i wieloetapowa.

- Podstawowym badaniem jest ultrasonografia (USG) przezpochwowa, która pozwala wykryć charakterystyczne torbiele endometrialne, tzw. torbiele czekoladowe  – tłumaczy Łukasz Blukacz.

Pomocne może być także badanie rezonansu magnetycznego (MRI), jednak najskuteczniejszą metodą diagnostyczną pozostaje laparoskopia diagnostyczna z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego.

- Podczas tego minimalnie inwazyjnego zabiegu chirurgicznego lekarz może bezpośrednio obejrzeć zmiany w jamie brzusznej i pobrać wycinki do badania histopatologicznego, które stanowi ostateczne potwierdzenie choroby - wyjaśnia specjalista.

Leczenie i poprawa jakości życia pacjentek

Leczenie endometriozy zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz planów prokreacyjnych pacjentki.

- Podstawowym sposobem terapii jest leczenie hormonalne, które hamuje wzrost ognisk endometrialnych – mówi lekarz.

W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna, najczęściej w postaci laparoskopii. Kobiety z endometriozą mogą również poprawić komfort życia poprzez odpowiednią dietę, aktywność fizyczną oraz techniki relaksacyjne.

- Regularna aktywność fizyczna, dieta przeciwzapalna i redukcja stresu mogą znacząco zmniejszyć dolegliwości bólowe – doradza Łukasz Blukacz.

Istotne jest także wsparcie psychologiczne oraz konsultacje z ginekologiem w celu dostosowania odpowiedniego leczenia.

Endometrioza to choroba, która znacząco wpływa na życie pacjentek, dlatego kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka i kompleksowe podejście do leczenia. Świadomość na temat tej choroby oraz szybka reakcja na niepokojące objawy mogą pomóc w poprawie jakości życia kobiet dotkniętych tym schorzeniem.