Ameboza. Jak dochodzi do zakażenia?

Ameboza - co to takiego? Objawy

Ameboza najczęściej odnosi się do zakażeń spowodowanych przez Entamoeba histolytica, pierwotniaka, który powoduje amebową czerwonkę (dysenterię amebową) oraz amebowe zapalenie wątroby.

Rodzaje amebozy:

1. Ameboza jelitowa (czerwonka amebowa):
   • Objawy: biegunka (często krwawa), ból brzucha, gorączka, nudności, wymioty.
   • Przenoszenie: zakażenie występuje zazwyczaj przez spożycie skażonej wody lub żywności. Ameby mogą także przetrwać w cystach, które są wydalane z kałem osoby zakażonej i mogą przetrwać w środowisku przez długi czas.
   • Diagnostyka: badanie kału na obecność cyst lub trofozoitów E. histolytica, testy serologiczne, endoskopia.
2. Ameboza pozajelitowa (np. amebowe zapalenie wątroby):
   • Objawy: gorączka, ból w prawym górnym kwadrancie brzucha, powiększenie wątroby, żółtaczka (rzadko).
   • Przenoszenie: podobnie jak ameboza jelitowa, przenoszona przez skażoną wodę i żywność, ale tutaj ameby przenikają przez ścianę jelita i dostają się do krwiobiegu, skąd mogą docierać do wątroby i innych narządów.
   • Diagnostyka: badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa), testy serologiczne, biopsja wątroby.

Ameboza. Więcej na temat dróg zakażenia

Drogi zakażenia amebozą:

1. Skażona woda:
   • Cysty ameb mogą znajdować się w wodzie pitnej, która nie została odpowiednio oczyszczona lub przegotowana.
   • Picie wody zanieczyszczonej odchodami ludzkimi, w których mogą znajdować się cysty.
2. Skażona żywność:
   • Spożycie żywności, która była zanieczyszczona cystami ameb, np. surowych owoców i warzyw mytych w zanieczyszczonej wodzie.
   • Brak odpowiedniej higieny podczas przygotowywania posiłków, co może prowadzić do skażenia jedzenia.
3. Bezpośredni kontakt:
   • Kontakt z osobą zarażoną, zwłaszcza poprzez ręce, które mogą być zanieczyszczone odchodami zawierającymi cysty.
   • Kontakt seksualny (szczególnie kontakt oralno-analny) z osobą zakażoną.
4. Fomity:
   • Dotykanie przedmiotów, które były zanieczyszczone cystami ameb, takich jak toalety, klamki, ręczniki, jeśli nie zostaną dokładnie umyte.

Ameboza. Diagnoza i leczenie

Diagnostyka amebozy wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje zarówno badania laboratoryjne, jak i obrazowe.

Dokładna diagnoza jest kluczowa, ponieważ leczenie zależy od potwierdzenia obecności E. histolytica oraz określenia, czy infekcja jest ograniczona do jelit, czy też rozszerzyła się na inne narządy, takie jak wątroba.

Do leczenia zarówno jelitowych, jak i pozajelitowych zakażeń amebowych, najczęściej stosuje się leki takie jak metronidazol lub tinidazol W przypadku amebozy jelitowej często dodatkowo stosuje się leki takie jak paromomycyna lub diloksanid furoat w celu eliminacji cyst. W rzadkich przypadkach, np. przy ropniach wątroby, może być konieczna interwencja chirurgiczna.

Ameboza. Zapobieganie

Ścisłe przestrzeganie zasad higieny i odpowiednia edukacja na temat metod zakażenia są kluczowe w zapobieganiu amebozie. Warto przestrzegać poniższych zasad:

• Higiena osobista: regularne i dokładne mycie rąk mydłem i wodą, szczególnie po korzystaniu z toalety oraz przed jedzeniem.
• Bezpieczeństwo żywności i wody: spożywanie przegotowanej lub butelkowanej wody, dokładne mycie owoców i warzyw, unikanie spożywania surowej żywności w rejonach, gdzie ameboza jest powszechna.
• Edukacja: świadomość na temat dróg przenoszenia i metod zapobiegania zakażeniu, szczególnie w regionach o wysokim ryzyku.

Ameboza jest powszechną infekcją w wielu krajach rozwijających się z powodu niskiego standardu sanitarno-higienicznego. Dzięki poprawie warunków sanitarnych i edukacji publicznej możliwe jest znaczące ograniczenie liczby zakażeń. W krajach rozwiniętych ryzyko zakażenia jest niskie, ale może wystąpić w wyniku podróży do obszarów endemicznych.