1. Artykuły
  2. Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?

Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?

Wyczerpanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne, a także utrata przyjemności z roli rodzica - tak pokrótce przejawia się syndrom wypalenia rodzicielskiego. Do tego dochodzą złość, irytacja, smutek, dystansowanie się od dziecka i mechaniczne wykonywanie codziennych czynności związanych z opieką nad nim. Dlaczego rodziców dotyka wypalenie, jakie czynniki temu sprzyjają i jak sobie z tym poradzić - odpowiada psycholog Nikola Jabłońska.

Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?
Spis treści
Wypalenie rodzicielskie - co to takiego? Wypalenie rodzicielskie - przyczyny Wypaleniu rodzicielskiemu sprzyja perfekcjonizm  Coraz więcej rodziców dotyka wypalenie Jak sobie z nim poradzić z wypaleniem rodzicielskim? Wypalenie rodzicielskie. Kiedy poprosić o pomoc?

Wypalenie rodzicielskie - co to takiego?

 

Rodzicielstwo mimo wielu pozytywnych odczuć jest równocześnie bardzo wymagającą i przy tym wyczerpującą rolą. Poziom stresu i długotrwałego zmęczenia może prowadzić do pojawienia się syndromu wypalenia rodzicielskiego.

 

Jest on nieco problematyczny ze względu, na jego przewlekły charakter, ponieważ rolę rodzica pełni się każdego dnia. Głównym objawem, zarazem najszybciej weryfikowanym jest wyczerpanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne oraz utrata przyjemności z roli rodzica. Dana osoba częściej odczuwa takie emocje jak złość, irytacja, rozdrażnienie, smutek, dystansuje się od dziecka, wykonując określone czynności w sposób mechaniczny, bez nawiązywania więzi emocjonalnej - wyjaśnia Nikola Jabłońska.

 

Jak zauważa nasz ekspert, opiekun funkcjonuje w sposób nieefektywny i traci wiarę we własne możliwości jako rodzica.

 

Ponadto mogą pojawić się objawy somatyczne, nadużywanie alkoholu w celu redukcji napięcia, myśli ucieczkowe.

 

Przy odczuwaniu wypalenia rodzicielskiego często mamy do czynienia z poczuciem winy związanym z niesatysfakcjonującym pełnieniem roli rodzica, co prowadzi do spadku jego samooceny - dopowiada psycholog.

arrow Syndrom DDD. Kiedy rodzina odciska piętno na dorosłym życiu
arrow Co to jest wypalenie życiowe? Psycholog: stosuj 9 ważnych zasad
arrow Rozwód rodziców. Jak przygotować się do rozmowy z dzieckiem?
arrow Kryzys życiowy. Kiedy tracisz grunt pod nogami
arrow Dobrostan psychiczny. Jak czerpać satysfakcję z codzienności?
arrow Załamanie nerwowe. Kiedy organizm daje ci czerwoną kartkę

Wypalenie rodzicielskie - przyczyny

 

Zdaniem naszego eksperta przyczyny doświadczania wypalenia rodzicielskiego mogą być różne i obejmować zarówno cechy osobowościowe rodzica, sposoby funkcjonowania w społeczeństwie bądź czynniki środowiskowe.

 

Biorąc pod uwagę rodzinę jako system, składający się z poszczególnych podsystemów (dzieci, praca, szkoła), można uznać, iż podstawowym jej elementem jest system partnerski a satysfakcjonujące relacje prowadzą do efektywnego funkcjonowania całej rodziny. Jeżeli na tej płaszczyźnie odczuwamy trudności w zakresie porozumiewania się, braku dostarczanego wsparcia i zrozumienia, może to zwiększyć prawdopodobieństwo syndromu wypalenia - tłumaczy Nikola Jabłońska.

 

Rodzice mają poczucie odosobnienia. Nie tylko z uwagi braku wsparcia ze strony partnera. Nie funkcjonuje również system wsparcia w postaci wielopokoleniowych rodzin, gdzie dziadkowie przejmują część obowiązków związanych z opieką nad dziećmi.

 

Czynnikiem towarzyszącym syndromowi mogą być także wysokie wymagania społeczne, którym nie zawsze rodzice są w stanie sprostać. Dodatkowo wpływ mogą mieć: liczba posiadanych dzieci i ich wiek, choroba przewlekła rodzica lub dziecka.

 

Wypaleniu rodzicielskiemu sprzyja perfekcjonizm

 

Jak zauważa psycholog, doświadczaniu syndromu wypalenia rodzicielskiego sprzyjają cechy osobowościowe, przede wszystkim perfekcjonizm.

 

W sytuacji, gdy rodzic ma duże oczekiwania wobec siebie, partnera, jak i dziecka, a zmniejszenie ich bywa stresujące i trudne.

 

Ponadto neurotyczność przejawiająca się niestabilnością emocjonalną oraz reagowanie na dane sytuacje negatywnymi emocjami dodatkowo współdziała z syndromem.

 

Nasz ekspert wylicza także: trudność radzenia sobie ze stresem, silną potrzebę kontroli, a także nadmierne kierowanie się dobrem innych, kosztem siebie.

 

 Coraz więcej rodziców dotyka wypalenie

 

Temat wypalenia rodzicielskiego nie został dotychczas wnikliwie zbadany. Pierwsze doniesienia dotyczące wypalenia rodzicielskiego miały miejsce stosunkowo późno, bo dopiero w 2017 roku.

 

Dane z badań przeprowadzanych w Belgii w Instytucie Badań Psychologicznych szacują, iż 2 do 12% rodziców w populacji doświadcza wypalenia rodzicielskiego.

 

Są to jednak informacje sprzed okresu izolacji społecznej, które obecnie mogą być niejako wyższe, z racji pracy zdalnej rodziców, przymusowego pozostawania z dziećmi w domach,  powodowane zamknięciami przedszkoli, szkół. Opierając się na literaturze odnoszącej się do wypalenia rodzicielskiego w Polsce, 8% rodziców doświadcza omawianych trudności - zauważa Nikola Jabłońska.

 

Jak wynika z praktyki naszego eksperta, do gabinetu psychologa często zgłaszają się rodzice deklarujący problemy wychowawcze, jednak u większości potrzeba jest kilku konsultacji, poradnictwa, zyskania nowych, efektywnych narzędzi do pracy z dzieckiem, a doświadczanie negatywnych odczuć powoli się normuje.

 

Takich, u których obserwuje się wszelkie objawy wypalenia rodzicielskiego, jest stosunkowo mniej, natomiast obserwowano ich wzrost podczas okresu izolacji.

 

Jak sobie z nim poradzić z wypaleniem rodzicielskim?

 

Najważniejszym etapem radzenia sobie z wypaleniem rodzicielskim będzie zauważenie u siebie wyżej opisanych trudności.

 

Należy pamiętać, iż mamy prawo do wszelkich odczuwanych emocji, a bycie rodzicem jest wymagającym wyzwaniem. Jednak nie zapominajmy, by racjonalnie podchodzić do tego zadania. Spełnianie podstawowych potrzeb, takich jak: fizjologia, wartościowe posiłki, sen jest warunkiem koniecznym do odpowiedniego funkcjonowania - zauważa Nikola Jabłońska.

 

Zadbanie o siebie i zyskanie przestrzeni od dziecka, jest jak najbardziej naturalne, normalne i każdy rodzic ma do tego prawo.

 

Brak pomysłu na zabawę, spędzenie popołudnia na kanapie czy odgrzanie kupnego obiadu, nie czyni nas złym i niekompetentnym rodzicem - podkreśla nasz ekspert.

 

I jak dodaje, pomocne może być również opanowanie technik relaksacyjnych, dbanie o własne zainteresowania, podtrzymywanie kontaktów towarzyskich oraz szukanie wsparcia w partnerze. 

 

Wypalenie rodzicielskie. Kiedy poprosić o pomoc?

 

Jeżeli trudności utrzymują się od co najmniej 3 miesięcy i powodują znaczne utrudnienie funkcjonowania w środowisku rodzinnym, należy udać się do specjalisty. Gdzie się szukać pomocy?

 

Możemy kierować się do psychologa pracującego w poradni psychologiczno - pedagogicznej, rodzinnej, jak również placówek służby zdrowia lub szkół, przedszkoli - podpowiada nasz ekspert.

 

Specjalista porządkuje zdobyte informacje dotyczące życia rodziny, jej funkcjonowania, obowiązujących zasad, określa trudne, problematyczne sytuacje. Ma na celu znalezienie jak najlepszej formy pomocy, na przykład poprzez psychoedukację (wyjaśniając poszczególne fazy cyklu życia rodzinnego, uwzględniając napotykane w danych momentach trudności rozwojowe typowe dla danego okresu), udzielanie informacji zwrotnych, naukę potrzebnych narzędzi i mechanizmów do poprawy funkcjonowania rodziny,, a przede wszystkim udziela potrzebnego wsparcia.

 

Pamiętajmy, by nie bagatelizować problemu, ponieważ brak jakiejkolwiek reakcji może prowadzić do poważniejszych konsekwencji dla zdrowia rodzica - podkreśla psycholog.

 

Nikola Jabłońska psycholog artykuły 3 artykuły więcej informacji Umów e‑wizytę więcej informacji

Psycholog i seksuolog. Absolwentka Uniwersytetu SWPS na kierunku psychologia kliniczna i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku seksuologia. 

W codziennej pracy zajmuje się pomocą psychologiczną, konsultacjami dla rodziców oraz dzieci od 3 roku życia, a także poradnictwem seksuologicznym i edukacją seksualną. Pracuje również w przedszkolu, jako koordynator funkcjonowania placówki, nauczyciel wspomagający oraz asystent w grupie.

Szybka konsultacja:
Tabletka "dzień po" e‑Recepta L4 Online
Najnowsze pytania pacjentów
Czy problemy ze snem po dawnym leczeniu psychiatrycznym powinny skłonić do ponownej terapii?
Od jakiegoś czasu zmagam się z problemami ze snem. Średnio co 2 dni mam powtarzające się koszmary...
22.03.2023
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Nurt systemowy, a leczenie depresji i fobii.
Czy można leczyć depresję, fobię społeczną lub zespół lęku uogólnionego w nurcie...
21.03.2023
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Utrata zainteresowania tematami, które wcześniej cieszyły - jak sobie poradzić.
Mam problem, że z powodu utraty zainteresowania rzeczami, które kiedyś cieszyły i...
21.03.2023
Proszę zgłosić się niezwłocznie do dostępnego psychologa. Objawy te mogą być początkiem depresji. Nie warto z tym czekać, im szybciej specjalista oceni stan rzeczy, tym większa nadzieja na szybszą poprawę stanu zdrowia. Pozdrawiam
Bartosz Rybienik
psycholog, psycholog dziecięcy
Umów wizytę
Proszę zgłosić się niezwłocznie do dostępnego psychologa. Objawy te mogą być początkiem depresji. Nie warto z tym czekać, im szybciej specjalista oceni stan rzeczy, tym większa nadzieja na szybszą poprawę stanu zdrowia. Pozdrawiam
Trudność z ustaleniem czy objawy chorób ustępują - jak sobie z tym poradzić?
Mam trudność z ustaleniem czy jakieś objawy moich chorób nadal występują czy nie, np....
18.03.2023
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Terapia psychodynamiczna - kiedy pojawiają się efekty?
Po jakim czasie pojawiają się zwykle pierwsze efekty terapii psychodynamicznej? Są jakieś badania...
15.03.2023
Proszę skonsultować się w tej sprawie z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Proszę skonsultować się w tej sprawie z psychiatrą prowadzącym.
Zobacz więcej
CHCESZ ZADAĆ PYTANIE?
Musisz napisać jeszcze: 50 znaków.
Dziękujemy
Twoje pytanie zostało wysłane. Nasi specjaliści udzielają odpowiedzi zwykle do kilkunastu godzin od zadanego pytania. Wszystkie odpowiedzi zostaną wysłane na adres e‑mail, który podałeś w formularzu.
lub Umów się na konsultację

Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!

Lekarz online czeka na Ciebie
Polecani lekarze
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
5.00 / 14477 opinii
Łukasz Blukacz
ginekolog - położnik
5.00 / 120 opinii
Klaudia Ułamek
dietetyk, psychodietetyk
Marlena Kałużna
lekarz, lekarz rodzinny
4.96 / 90 opinii
Umów wizytę