1. Artykuły
  2. Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?

Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?

Wyczerpanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne, a także utrata przyjemności z roli rodzica - tak pokrótce przejawia się syndrom wypalenia rodzicielskiego. Do tego dochodzą złość, irytacja, smutek, dystansowanie się od dziecka i mechaniczne wykonywanie codziennych czynności związanych z opieką nad nim. Dlaczego rodziców dotyka wypalenie, jakie czynniki temu sprzyjają i jak sobie z tym poradzić - odpowiada psycholog Nikola Jabłońska.

Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie? Utrata przyjemności z bycia rodzicem. Kogo dotyka wypalenie rodzicielskie?
Spis treści
Wypalenie rodzicielskie - co to takiego? Wypalenie rodzicielskie - przyczyny Wypaleniu rodzicielskiemu sprzyja perfekcjonizm  Coraz więcej rodziców dotyka wypalenie Jak sobie z nim poradzić z wypaleniem rodzicielskim? Wypalenie rodzicielskie. Kiedy poprosić o pomoc?

Wypalenie rodzicielskie - co to takiego?

 

Rodzicielstwo mimo wielu pozytywnych odczuć jest równocześnie bardzo wymagającą i przy tym wyczerpującą rolą. Poziom stresu i długotrwałego zmęczenia może prowadzić do pojawienia się syndromu wypalenia rodzicielskiego.

 

Jest on nieco problematyczny ze względu, na jego przewlekły charakter, ponieważ rolę rodzica pełni się każdego dnia. Głównym objawem, zarazem najszybciej weryfikowanym jest wyczerpanie fizyczne, emocjonalne i psychiczne oraz utrata przyjemności z roli rodzica. Dana osoba częściej odczuwa takie emocje jak złość, irytacja, rozdrażnienie, smutek, dystansuje się od dziecka, wykonując określone czynności w sposób mechaniczny, bez nawiązywania więzi emocjonalnej - wyjaśnia Nikola Jabłońska.

 

Jak zauważa nasz ekspert, opiekun funkcjonuje w sposób nieefektywny i traci wiarę we własne możliwości jako rodzica.

 

Ponadto mogą pojawić się objawy somatyczne, nadużywanie alkoholu w celu redukcji napięcia, myśli ucieczkowe.

 

Przy odczuwaniu wypalenia rodzicielskiego często mamy do czynienia z poczuciem winy związanym z niesatysfakcjonującym pełnieniem roli rodzica, co prowadzi do spadku jego samooceny - dopowiada psycholog.

arrow Syndrom DDD. Kiedy rodzina odciska piętno na dorosłym życiu
arrow Co to jest wypalenie życiowe? Psycholog: stosuj 9 ważnych zasad
arrow Rozwód rodziców. Jak przygotować się do rozmowy z dzieckiem?
arrow Kryzys życiowy. Kiedy tracisz grunt pod nogami
arrow Dobrostan psychiczny. Jak czerpać satysfakcję z codzienności?
arrow Załamanie nerwowe. Kiedy organizm daje ci czerwoną kartkę

Wypalenie rodzicielskie - przyczyny

 

Zdaniem naszego eksperta przyczyny doświadczania wypalenia rodzicielskiego mogą być różne i obejmować zarówno cechy osobowościowe rodzica, sposoby funkcjonowania w społeczeństwie bądź czynniki środowiskowe.

 

Biorąc pod uwagę rodzinę jako system, składający się z poszczególnych podsystemów (dzieci, praca, szkoła), można uznać, iż podstawowym jej elementem jest system partnerski a satysfakcjonujące relacje prowadzą do efektywnego funkcjonowania całej rodziny. Jeżeli na tej płaszczyźnie odczuwamy trudności w zakresie porozumiewania się, braku dostarczanego wsparcia i zrozumienia, może to zwiększyć prawdopodobieństwo syndromu wypalenia - tłumaczy Nikola Jabłońska.

 

Rodzice mają poczucie odosobnienia. Nie tylko z uwagi braku wsparcia ze strony partnera. Nie funkcjonuje również system wsparcia w postaci wielopokoleniowych rodzin, gdzie dziadkowie przejmują część obowiązków związanych z opieką nad dziećmi.

 

Czynnikiem towarzyszącym syndromowi mogą być także wysokie wymagania społeczne, którym nie zawsze rodzice są w stanie sprostać. Dodatkowo wpływ mogą mieć: liczba posiadanych dzieci i ich wiek, choroba przewlekła rodzica lub dziecka.

 

Wypaleniu rodzicielskiemu sprzyja perfekcjonizm

 

Jak zauważa psycholog, doświadczaniu syndromu wypalenia rodzicielskiego sprzyjają cechy osobowościowe, przede wszystkim perfekcjonizm.

 

W sytuacji, gdy rodzic ma duże oczekiwania wobec siebie, partnera, jak i dziecka, a zmniejszenie ich bywa stresujące i trudne.

 

Ponadto neurotyczność przejawiająca się niestabilnością emocjonalną oraz reagowanie na dane sytuacje negatywnymi emocjami dodatkowo współdziała z syndromem.

 

Nasz ekspert wylicza także: trudność radzenia sobie ze stresem, silną potrzebę kontroli, a także nadmierne kierowanie się dobrem innych, kosztem siebie.

 

 Coraz więcej rodziców dotyka wypalenie

 

Temat wypalenia rodzicielskiego nie został dotychczas wnikliwie zbadany. Pierwsze doniesienia dotyczące wypalenia rodzicielskiego miały miejsce stosunkowo późno, bo dopiero w 2017 roku.

 

Dane z badań przeprowadzanych w Belgii w Instytucie Badań Psychologicznych szacują, iż 2 do 12% rodziców w populacji doświadcza wypalenia rodzicielskiego.

 

Są to jednak informacje sprzed okresu izolacji społecznej, które obecnie mogą być niejako wyższe, z racji pracy zdalnej rodziców, przymusowego pozostawania z dziećmi w domach,  powodowane zamknięciami przedszkoli, szkół. Opierając się na literaturze odnoszącej się do wypalenia rodzicielskiego w Polsce, 8% rodziców doświadcza omawianych trudności - zauważa Nikola Jabłońska.

 

Jak wynika z praktyki naszego eksperta, do gabinetu psychologa często zgłaszają się rodzice deklarujący problemy wychowawcze, jednak u większości potrzeba jest kilku konsultacji, poradnictwa, zyskania nowych, efektywnych narzędzi do pracy z dzieckiem, a doświadczanie negatywnych odczuć powoli się normuje.

 

Takich, u których obserwuje się wszelkie objawy wypalenia rodzicielskiego, jest stosunkowo mniej, natomiast obserwowano ich wzrost podczas okresu izolacji.

 

Jak sobie z nim poradzić z wypaleniem rodzicielskim?

 

Najważniejszym etapem radzenia sobie z wypaleniem rodzicielskim będzie zauważenie u siebie wyżej opisanych trudności.

 

Należy pamiętać, iż mamy prawo do wszelkich odczuwanych emocji, a bycie rodzicem jest wymagającym wyzwaniem. Jednak nie zapominajmy, by racjonalnie podchodzić do tego zadania. Spełnianie podstawowych potrzeb, takich jak: fizjologia, wartościowe posiłki, sen jest warunkiem koniecznym do odpowiedniego funkcjonowania - zauważa Nikola Jabłońska.

 

Zadbanie o siebie i zyskanie przestrzeni od dziecka, jest jak najbardziej naturalne, normalne i każdy rodzic ma do tego prawo.

 

Brak pomysłu na zabawę, spędzenie popołudnia na kanapie czy odgrzanie kupnego obiadu, nie czyni nas złym i niekompetentnym rodzicem - podkreśla nasz ekspert.

 

I jak dodaje, pomocne może być również opanowanie technik relaksacyjnych, dbanie o własne zainteresowania, podtrzymywanie kontaktów towarzyskich oraz szukanie wsparcia w partnerze. 

 

Wypalenie rodzicielskie. Kiedy poprosić o pomoc?

 

Jeżeli trudności utrzymują się od co najmniej 3 miesięcy i powodują znaczne utrudnienie funkcjonowania w środowisku rodzinnym, należy udać się do specjalisty. Gdzie się szukać pomocy?

 

Możemy kierować się do psychologa pracującego w poradni psychologiczno - pedagogicznej, rodzinnej, jak również placówek służby zdrowia lub szkół, przedszkoli - podpowiada nasz ekspert.

 

Specjalista porządkuje zdobyte informacje dotyczące życia rodziny, jej funkcjonowania, obowiązujących zasad, określa trudne, problematyczne sytuacje. Ma na celu znalezienie jak najlepszej formy pomocy, na przykład poprzez psychoedukację (wyjaśniając poszczególne fazy cyklu życia rodzinnego, uwzględniając napotykane w danych momentach trudności rozwojowe typowe dla danego okresu), udzielanie informacji zwrotnych, naukę potrzebnych narzędzi i mechanizmów do poprawy funkcjonowania rodziny,, a przede wszystkim udziela potrzebnego wsparcia.

 

Pamiętajmy, by nie bagatelizować problemu, ponieważ brak jakiejkolwiek reakcji może prowadzić do poważniejszych konsekwencji dla zdrowia rodzica - podkreśla psycholog.

 

Nikola Jabłońska psycholog, seksuolog artykuły 3 artykuły więcej informacji Umów wizytę więcej informacji

Psycholog i seksuolog. Absolwentka Uniwersytetu SWPS na kierunku psychologia kliniczna i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku seksuologia. 

W codziennej pracy zajmuje się pomocą psychologiczną, konsultacjami dla rodziców oraz dzieci od 3 roku życia, a także poradnictwem seksuologicznym i edukacją seksualną. Pracuje również w przedszkolu, jako koordynator funkcjonowania placówki, nauczyciel wspomagający oraz asystent w grupie.

Szybka konsultacja:
Tabletka "dzień po" e-Recepta L4 Online
Najnowsze pytania pacjentów
Czy istnieje sposób, w jaki można mnie pocieszyć? A może mam rację?
Raz mam dobre myśli, a co do psychoterapii, która mnie czeka w nadchodzącym roku, że to będzie wreszcie to, co mnie uratuje i to, czego naprawdę potrzebuję, a raz złe, że to ciężka praca, której ja nie podołam. Obecnie przeważają te złe... Mam zamiar obgadać mój brak wiary w...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna.
Karolina Raczyńska
lekarz
Umów wizytę
Warto udać się dodatkowo do psychiatry, możliwe że wymaga Pan/Pani wsparcia farmakoterapią lub jej modyfikacji.
Iść do pracy (na co naciska psycholożka), czy poczekać na psychoterapię u psychoterapeutki (która rozpocznie się najprawdopodobniej w marcu) z takimi odważnymi krokami?
Ja czuję, że nie dałabym rady w pracy, przeraża mnie myśl o jej zaczęciu, nawet najłatwiejsza praca pod słońcem byłaby dla mnie ciężka. Psycholożka twierdzi, że zasiedziałam się w domu i pora wprowadzić do swojego życia zatrudnienie, by nadać jakiś sens swoim dniom. Ja chciałabym iść do pracy tak...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna celem wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Czy mogę mieć rozdwojenie jaźni?
Zacząłem to bardziej u siebie zauważać od początku 2020 roku i zniknęło to na ponad 2 lata, ale 2 miesiące temu poczułem, że on zaczął wracać, a tydzień temu jego powrót się potwierdził, więc postanowiłem o tym napisać. Gdy jestem sobą, czuje pustkę i strach, ale gdy ON przejmuje nade mną...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna.
Czy mój obecny psychiatra dobrze robi?
Mam zamiar zmienić psychiatrę, bo obecna nie chce zmienić mi leków, mimo że nie do końca na mnie działają. Od kiedy je biorę, nie mam już zawrotów głowy, świądu, bezsenności, napięciowego bólu głowy czy suchości w ustach, problemy z oddychaniem, dyskomfort na skórze i...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Należy stosować się do zaleceń lekarskich, a jeśli nie ma do niego zaufania - należy zmienić specjalistę.
To uczucie przebodźcowania — jakiego zaburzenia może być objawem?
Miewam takie uczucie, że wszystko wokół jest zbyt wyraźne dla zmysłu wzroku, przez co trudno się skupić (to uczucie znika po jakimś czasie). Pojawia się ono wskutek wystawienia się na zbyt dużą ilość bodźców (np. po spacerze, po graniu w grę, po prysznicu), ale nie jest to...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Sebastian Łaźniak
lekarz
Umów wizytę
Należy skonsultować się z psychiatrą.
Czy powinienem już teraz udać się do specjalisty, czy poczekać?
Od około 3 dni podczas zasypiania Odczuwam delikatne szarpnięcia głównie ramion. 
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja neurologiczna.
Czy jest na to jakikolwiek sposób?
Razem z moim partnerem zmagamy się z problemem tj. brak bliskości. Mój partner 2 miesiące spędził w szpitalu psychiatrycznym. Cały czas przyjmuję leki. Na początku lipca kiedy wyszedł ze szpitala, zaczął się nasz problem. Jego libido jest naprawdę niskie. Praktycznie nic go nie podnieca....
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Łukasz Blukacz
ginekolog - położnik
Umów wizytę
Niektóre leki mogą mieć silny wpływ na libido, a tym samym przekładać się na intymny aspekt Państwa związku. W pierwszej kolejności należy ten problem zgłosić lekarzowi prowadzącemu leczenie Pani partnera i rozważyć zastosowanie innych leków. Nie zawsze taka możliwość jest jednak dostępna.
Bartosz Rybienik
psycholog, psycholog dziecięcy
Umów wizytę
Może wcale nie chodzić o Panią, lecz o działanie leków powodujących taki skutek.
Czy zmiany pogody mają wpływ na mój lęk i samopoczucie?
Mam nerwice natręctw. Zauważyłem, że gdy zmieni się pogoda (np. deszcz, burza, zachmurzenie), to czuję się senny, głowa mnie boli albo mi się kręci w głowie, widzę plamki przed oczami, czuję się bardziej nerwowy i rozkojarzony. Gdy mówią, że ma być parno, to czuję się na dodatek, jakbym...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym
Czy autyzm jest dziedziczny? 
Chciałam się zapytać, czy jak osoba ma siostrę lub brata w rodzinie, który/a choruje na autyzm, to jakby ta osoba założyła swoją rodzinę, to też dziecko może mieć to samo? 
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Proszę w tej sprawie skonsultować się z psychiatrą prowadzącym siostry/brata. Wyjaśni wszelkie wątpliwości.
Bartosz Rybienik
psycholog, psycholog dziecięcy
Umów wizytę
Nie da się na to pytanie odpowiedzieć jednoznacznie twierdząco. W diagnozie autyzmu bierze się pod uwagę obciążenia rodzinne/pokoleniowe, ale nie znaczy to, że dziecko na pewno będzie dziedziczyło cechy autyzmu.
Zmiana w zachowaniu męża - jak mu pomóc?
Mam problem z mężem. Jest strasznie nerwowy, bardzo szybko się irytuje i wpada w szał. Z reguły o błahostki. Często przeklina, wyzywa. Mamy dziecko 2-letnie i mam wrażenie, że ta agresja nasila się, odkąd wróciłam do pracy (rok temu). Wcześniej ta nerwowość nie była zauważalna. Zawsze miał...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna.
Jak mogę sobie poradzić z moim długoletnim problemem?
Bardzo proszę o pomoc, gdzie szukać przyczyny, diagnozy. Jestem 30-letnia kobieta, w przeszłości chorowałam na anoreksje (2013r) od tej pory żywienie nadal nie jest normalne, choć waga jest w normie. W pierwszej fali covida miałam koło anorektyczne — ćwiczenia, znikome jedzenie,...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna.
Złe samopoczucie, które nie mija.
Od kilku dni czuję się, jakbym był ciągle zestresowany. Objawia się to uczuciem "tremy", odczuwalnym biciem serca, odbijaniem się samym powietrzem, do tego dochodzi złe samopoczucie — lekkie zawroty głowy oraz nudności. Dzień przed tym jak to się zaczęło, doświadczyłem...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Proszę wykonać badania i zgłosić się na stacjonarną wizytę lekarską.
Czy można zdiagnozować zaburzenie Aspergera u dorosłego?
Jestem dorosłą osobą. Podejrzewam u siebie zaburzenie Aspergera. Czy udając się do lekarza psychiatry, otrzymam diagnozę? Czy może to zostać w jakikolwiek sposób udokumentowane?
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta psychiatryczna, podczas której specjalista wyjaśni wszystkie wątpliwości i ewentualnie postawi rozpoznanie.
Marlena Kałużna
lekarz, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Wskazana wizyta stacjonarna u specjalisty psychiatry.
Potrzeba kształcenia specjalnego ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim i niedostosowanie społeczne.
Mam 20 lat, jestem wychowankiem MOW. Natrafiłem ostatnio w dokumentach na orzeczenie Poradni Psychologiczno-pedagogicznej z 2020 roku gdy miałem 17,5 roku o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim i niedostosowanie społeczne. Było to dla...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja psychiatryczna
Czy cieszenie się życiem to domena tylko dzieci?
Jako dziecko naprawdę wszystko mnie radowało, a teraz zmagam się z depresją i mam ogromne problemy z odczuwaniem radości. Czy jest szansa, że ta moja dziecięca radość do mnie wróci, gdy pokonam depresję? Spotykam się z wieloma opiniami, które mówią, że tylko dzieci się tak...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z psychiatra prowadzącym
Anna Wilczyńska
psycholog
Umów wizytę
Poziom odczuwania zarówno radości jak i innych emocji jest subiektywny. Może różnić się natężeniem/sposobem wyrażania w zależności od całego spektrum indywidualnych czynników: od okresu życia, rodzaju wyzwań, ogólnego zadowolenia z życia… Faktem jest, że zarówno dzieci jak i dorośli mają zdolność do przeżywania uczuć radości i pokrewnych - trudność w odczuwaniu tej jak i innych emocji warto skonsultować z psychologiem, psychoterapeutą lub/i z psychiatrą.
Pokaż więcej pytań więcej
CHCESZ ZADAĆ PYTANIE?
Musisz napisać jeszcze: 50 znaków.
Dziękujemy
Twoje pytanie zostało wysłane. Nasi specjaliści udzielają odpowiedzi zwykle do kilkunastu godzin od zadanego pytania. Wszystkie odpowiedzi zostaną wysłane na adres e‑mail, który podałeś w formularzu.
lub Umów się na konsultację

Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!

Lekarz online czeka na Ciebie
e-Recepta e‑Recepta L4 L4 Tabletka po Przeziębienie