Nerwica natręctw skutecznie uprzykrza życie

Czym jest choroba natręctw?

Być może zachowanie głównego bohatera „Dnia świra” mogło nas śmieszyć albo dziwić, jednak lekarz psychiatra nie widziałby w nim nic komicznego, skupiłby się raczej na diagnozie choroby natręctw. Czym ona jest wyjaśnia ekspert, specjalista psychiatrii Jacek Koprowicz:

Prawidłowo nazywamy to zaburzeniami obsesyjno – kompulsyjnymi (ZOK) czyli w skrócie nerwicą natręctw (NN). Zaburzenia te mieszczą się w dużym worku różnych zaburzeń nerwicowych obok np. zaburzeń lękowych, zaburzeń związanych z przeżyciem wielkiej traumy, czy zaburzeń występujących pod postacią somatyczną.

ADHD u dorosłych. Kiedy chaos jest codziennością

Ciągły lęk przed poważną chorobą. Skąd bierze się hipochondria?

Wenlafaksyna – wskazania, działanie i skutki uboczne

Leki psychotropowe i narkotyczne - co warto o nich wiedzieć i kto je może przepisać?

Ataki paniki - jak pomóc sobie i bliskim?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu i ich różne odcienie

Natrętne myśli

Dla nerwicy natręctw charakterystyczne są obsesyjne myśli sprawiające cierpienie pacjentowi:

Natrętne myśli czyli obsesje - stąd nazwa pierwszego członu ZOK - to myśli, ale też wyobrażenia, rozważania, impulsy czy idee, które występują u pacjenta natrętnie, ciągle powracają, dotyczą często tych samych lub bardzo podobnych treści - wyjaśnia lekarz psychiatra.

Dlaczego wprowadzają one taki dyskomfort w życie pacjenta? Odpowiedź eksperta jest jednoznaczna: są po prostu nieprzyjemne:

Prawie zawsze chory z nerwicą natręctw przeżywa swoje obsesje z uczuciem przykrości, zniesmaczenia czy zawstydzenia. Wszystko dlatego, że obejmują one treści albo wulgarne, albo agresywne, albo obsceniczne.

Zachowania kompulsywne

Trzykrotnie umyłam dłonie, torebka założona na lewe ramię, najpierw ubrałam prawego buta, potem lewego znacie to? To, przykład zachowań kompulsywnych, przez które rozumiemy zachowania przymusowe:

Zachowania kompulsywne to po prostu nawracające przymusowe zachowania zwane kompulsjami, stąd nazwa drugiego członu ZOK. Mają one charakter przymusowych pojedynczych czynności, które czasem muszą być wykonywane określoną ilość razy na przykład dwukrotne włączenie i wyłączenie światła w łazience, zawsze, gdy ją się mija, czy wręcz całych rytuałów, polegających na wykonywaniu ciągu czynności w określonej kolejności - wyjaśnia lekarz psychiatra Jacek Koprowicz.

Często skutecznie utrudniają one życie pacjentowi, dezorganizując jego obowiązki i relacje społeczne:

Niewykonanie ich prawidłowo lub samo wrażenie niewłaściwego wykonania, bądź przerwanie przez kogoś obliguje, no powtórzenia wszystkich czynności od początku - dodaje specjalista.

Genetyka, zmiany w mózgu czy biochemia? Przyczyny zaburzeń

Do dzisiaj nie można jednoznacznie wskazać co jest przyczyną zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Lekarze wskazują, że może to być zarówno podatność genetyczna, skutek stanów zapalnych w obszarze mózgowia czy zaburzenia biochemiczne:

Na chwilę obecną wymienia się kilka grup powodów doprowadzających do ZOK. Mówi się o podatności na podłożu genetycznym; zmianach anatomicznych w pewnych obszarach mózgu i związanych z tym zmienionym funkcjonowaniem struktur (płaty czołowe, jądra podkorowe, układ limbiczny, zakręt obręczy); stany zapalne mózgu; czy wreszcie zaburzeniach funkcjonowania układu serotoninergicznego - jasno tłumaczy psychiatra.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Kogo dotykają najczęściej?

Trudno wskazać charakterystyczne cechy osób narażonych w szczególny sposób na ryzyko zaburzenia:

W ZOK panuje równouprawnienie, płeć nie ma znaczenia dla tej choroby. Najwięcej nowych przypadków pojawia się natomiast w okresie młodzieńczym - dorastania - relacjonuje ekspert - psychiatra.

Wszystkich ich zaś łączy ogromne cierpienie i niemoc wynikające z borykania się ze skutkami tej psychopatologii. Doktor Jacek Koprowicz tłumaczy w jakiej sytuacji się znajdują:

Pacjenci często mają poczucie bezsensowności swoich zachowań, lub próbują uciekać od natrętnie nawracających myśli, to jest to nieskuteczne i wiąże się z poczuciem frustracji lub przykrości, ale przede wszystkim z narastającym niepokojem i silnym lękiem. W przypadku kompulsji wykonanie danej czynności czy rytuału daje chwilową ulgę, ale za jakiś czas potrzeba wykonania powraca i próba oporu, czy opóźnienia tych czynności  wywołuje dyskomfort uniemożliwiający wykonanie już jakiejkolwiek innej czynności życia codziennego.

Pomoc psychologiczna

Setki lekarzy i specjalistów w jednym miejscu.

Sprawdź!

Kiedy szukać pomocy?

Objawy zaburzenia są tak charakterystyczne i tak męczące, że ani pacjent, ani jego najbliżsi nie mają wątpliwości, że konieczna jest specjalistyczna pomoc:

Jeśli czynności wykraczają poza zakres normalnych zachowań i w dodatku zaczynają utrudniać normalne codzienne funkcjonowanie, to bez wątpienia jest to sygnał aby udać się do psychiatry - apeluje specjalista.

Jeśli pacjent zmaga się z natrętnymi myślami może chcieć to ukryć:

Trudniej jest z myślami natrętnymi, bo tego rodzina czy znajomi nie muszą dostrzec, albo dostrzegą bardzo późno. Świadomość pacjenta, że ciągłe rozmyślanie o jednej i tej samej sprawie, która zaprząta głowę i uniemożliwia normalne życie, jest podstawą decyzji o wizycie u psychiatry.

Leczenie nerwicy natręctw

Niestety leczenie nie jest ani proste, ani szybkie:

Jeśli objawy ZOK nie są zbyt mocno nasilone, czasem wystarczy terapia psychologiczna. Preferowana jest tu terapia poznawczo – behawioralna. W innych przypadkach powinno się łączyć farmakoterapię i psychoterapię.

Jaki jest cel stosowania środków farmaceutycznych, a jaki psychoterapii?

Farmakoterapia ma niwelować objawy chorobowe i korygować zaburzenia funkcjonowania mózgu. Psychoterapia ma uczyć pokonywania różnych pojawiających się objawów, z lękiem na czele. Ponadto ma uczyć powrotu do normalnego życia i funkcjonowania - konkluduje lekarz specjalista psychiatrii Jacek Koprowicz.