Nadciśnienie. Cichy wróg twojego zdrowia. Jak się przed nim chronić?

- Pić mniej alkoholu, mniej jeść, mniej solić, nie palić i ruszać się! - napomina kardiolog dr n. med. Bartosz Grzymała-Lubański i ostrzega przed zgubnymi skutkami nadciśnienia. Szacuje się, że obecnie 1,5 miliarda ludzi na świecie cierpi z powodu podwyższonego ciśnienia krwi. Mówi się nawet, że nadciśnienie stanowi współczesną epidemię, która rokrocznie zbiera śmiertelne żniwo.

Kiedy mówimy o nadciśnieniu

Nadciśnienie nie boli, ale zabija, alarmują lekarze. Warto pamiętać, że prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego są mniejsze lub równe 130/80 mmHg.
 

- O nadciśnieniu mówimy, wtedy kiedy średnie wartości podczas pomiaru dobowego przekraczają 130/80 mmHg bądź dwa niezależne pomiary przekraczają 140/80 - mówi dr n. med. Bartosz Grzymała-Lubański, kardiolog, leczący pacjentów z nadciśnieniem.

Zasadniczo lekarze wyróżniają dwa rodzaje nadciśnienia:

• nadciśnienie pierwotne - to najczęściej występujący rodzaj nadciśnienia, który nie jest wywołany inną jednostką chorobową,
• nadciśnienie wtórne, diagnozowane przede wszystkim u młodych osób i jest spowodowane zaburzeniami endokrynologicznymi bądź zwężeniem tętnic nerkowych, a także bezdechem sennym. Występuje również czasem w przebiegu ciąży i podczas stosowania niektórych leków, w tym antykoncepcji hormonalnej.
   

Głównym czynnikiem warunkującym wystąpienie nadciśnienia jest wiek.
 

- Wraz z nim wzrasta ryzyko nadciśnienia. Innymi ważnymi przyczynami są nadmierne spożycie soli, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów, również e-papierosów i niski poziom aktywności fizycznej - podkreśla nasz ekspert.

Nie należy również lekceważyć takich czynników zewnętrznych, jak: przewlekły stres oraz używanie narkotyków i dopalaczy a także nadwaga i otyłość.

- Zwłaszcza otyłość brzuszna jest związana z występowaniem nadciśnienia. Niemniej jednak brak nadwagi przed nadciśnieniem nie chroni - wyjaśnia dr n. med. Bartosz Grzymała-Lubański.

Prawidłowe ciśnienie krwi

Dieta przy nadciśnieniu. Co jeść, a czego unikać?

Napięciowy ból głowy. Większość z nas doświadcza go przynajmniej raz w życiu

Objawy nadciśnienia

W rozmowie z naszym ekspertem zapytaliśmy o najczęściej występujące objawy nadciśnienia. I tu zaskoczenie:
 

- Największy problem z nadciśnieniem jest taki, że samo w sobie nie daje żadnych objawów, jeśli już to symptomy są one nietypowe tzn. ból głowy, czasem może wystąpić krwawienie z nosa, najbardziej skrajnym przypadkiem jest udar krwotoczny mózgu, potocznie określany jako wylew krwi do mózgu - tłumaczy kardiolog dr n. med. Bartosz Grzymała-Lubański.

Warto zatem kontrolnie wykonywać pomiar ciśnienia w warunkach domowych. Szczególnie jeśli zdiagnozowano u nas skłonność do nadciśnienia tętniczego. Aby pomiar był rzetelny, należy go wykonywać o tej samej porze (np. rano i wieczorem) po około 30-minutowym odpoczynku. Tuż przed pomiarem nie powinniśmy spożywać kawy ani palić papierosów.
 

- Na rynku jest duży wybór aparatów, niemniej jednak nawet jeśli cena byłaby nieco wyższa, to dobrze kupić ciśnieniomierz w aptece, co da nam gwarancję, że jest należycie skalibrowany i spełnia wymagane normy - przekonuje lekarz.
 

I tu bardzo ważna uwaga, o której należy pamiętać, jeśli borykamy się z nadciśnieniem. Niezwłocznie powinniśmy się skontaktować z lekarzem:
 

- Kiedy wartość ciśnienia skurczowego przekracza 180 mmHg i nie da się go obniżyć posiadanymi lekami. Już przy powtarzających się wartościach 160 mmHg zalecałbym kontakt z lekarzem rodzinnym, zwłaszcza w połączeniu z bólem głowy, a już zdecydowanie przy równoczesnym krwotoku z nosa - dodaje nasz rozmówca.

Jak leczyć nadciśnienie?

Nadciśnienie można i należy leczyć farmakologicznie. Konieczna jest jednak również zmiana stylu życia. Tylko takie połączenie ma realny wpływ na nasze zdrowie i kondycję. Zmiana trybu życia powinna polegać na zwiększeniu aktywności ruchowej, rzuceniu palenia, ograniczeniu alkoholu i przede wszystkim zmniejszeniu spożycia soli.
 

- Leczenie farmakologiczne polega na regularnym przyjmowaniu leków, nawet wtedy, kiedy ciśnienie się już unormuje, to bardzo ważne. Niestety wielu pacjentów myśli, że po unormowaniu wartości ciśnienia, są wyleczeni i odstawiają leki, a wtedy ciśnienie znowu wzrasta! W przypadku leczenia nadciśnienia wtórnego leczymy schorzenie pierwotne, które jest przyczyną nadciśnienia - dodaje dr n. med. Bartosz Grzymała-Lubański.

Warto zatem zadbać o zdrowe nerki, tarczycę i zdrowy sen.

Czy nadciśnienie jest dziedziczne?

Jedna z czytelniczek portalu HaloDoctor zadała naszemu specjaliście pytanie:
 

- Rodzice mają nadciśnienie, ja aktualnie jestem w okresie dojrzewania, i nie mam żadnych problemów z sercem, zawsze po pomiarach było w porządku, a nawet powiedziałbym, że idealnie. Nurtuje mnie to, czy jest taka możliwość, że mogę odziedziczyć nadciśnienie tętnicze po rodzicach? Czy to może się ujawniać w późniejszych latach i jakie są na to szanse? Dodatkowo czytałem, że mogę pić lekką kawę, do 100 mg kofeiny dziennie, ale czy w takiej sytuacji jest to wskazane?
 

Wydaje się, że odpowiedź kardiologa powinna ją uspokoić:
 

- Z jednej strony wywiad rodzinny ma znaczenie dla ryzyka wystąpienia nadciśnienia. Z drugiej nie wiadomo czy pacjenci dziedziczą samą chorobę, czy prowadzący do niej tryb życia. Jeśli rodzice mają nadciśnienie pierwotne, to ryzyko wystąpienia nadciśnienia można znacząco obniżyć modyfikując styl życia. Jeśli Czytelniczka będzie się zdrowo odżywiać (przede wszystkim ograniczy sól), nie będzie palić papierosów i spożywać nadmiernych ilości alkoholu, jak również zadba o aktywność fizyczną, to ryzyko wystąpienia nadciśnienia będzie niskie - podkreśla dr Bartosz Grzymała-Lubański.
 

Wiele pytań użytkowników portalu HaloDoctor w kontekście nadciśnienia dotyczy też spożywania kofeiny.

- Przy spełnieniu powyższych warunków nie będzie miało większego znaczenia czy będzie to jedna, czy nawet trzy kawy dziennie. Ciekawe są tu doświadczenia Szwedów, którzy przodują w Europie w spożyciu kawy, a mimo to odsetek ludzi z nadciśnieniem jest wśród nich wyraźnie niższy niż w Polsce - wyjaśnia lekarz, który jest Kierownikiem Kliniki Kardiologii Szpitala Wojewódzkiego w Gävle w Szwecji.

Zobacz więcej pytań czytelników i odpowiedzi lekarzy