Dieta onkologiczna. Co jeść i pić, gdy organizm walczy z nowotworem?

Dieta onkologiczna. To ma znaczenie

Podczas leczenia choroby nowotworowej należy zwracać szczególną uwagę na zbilansowanie spożywanych posiłków, aby dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych.

Główną rolą diety w tym przypadku jest utrzymanie właściwej masy ciała i zapobieganie niedożywieniu - poprzez dostarczenie odpowiedniej ilości energii oraz składników odżywczych, a także redukcja skutków ubocznych terapii onkologicznej, stymulacja sił obronnych organizmu i poprawa jakości życia pacjenta - wyjaśnia znaczenie diety onkologicznej Kamila Górecka-Kirwiel.

Chemioterapia, radioterapia i chirurgia, ma wiele skutków ubocznych, które mogą wpłynąć na ogólny stan organizmu. W zależności od rodzaju leczenia, pacjenci mogą odczuwać zmęczenie, nudności, bóle głowy i brak apetytu. Terapia może również wpłynąć na układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko infekcji i chorób.

Nie ma jednej uniwersalnej diety, która pasowałaby do wszystkich pacjentów onkologicznych. Właściwe żywienie zależy od indywidualnych potrzeb, rodzaju choroby i etapu leczenia. Pacjenci muszą dostosować swoją dietę i styl życia, aby pomóc organizmowi w radzeniu sobie z trudnościami. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i wystarczająca ilość snu to podstawa - podkreśla dietetyk.

Celiakia. Kiedy rezygnacja z glutenu to konieczność

Niedowaga. Przyczyny, konsekwencje i plan działania

Niedobór magnezu. Jak rozpoznać? Jak zapobiegać?

Ciśnienie krwi. Dlaczego warto je mierzyć?

Wzdęcia. Dieta może pomóc rozwiązać problem

Choroba Leśniowskiego-Crohna. Konieczna indywidualna dieta

Brak apetytu i zagrożenie niedożywieniem

Pacjenci onkologiczni są szczególnie zagrożeni niedożywieniem, ponieważ choroba i leczenie mogą wpłynąć negatywnie na ich apetyt, wchłanianie składników odżywczych i przyswajanie pokarmów. Niedożywienie może prowadzić do osłabienia organizmu, zmniejszenia siły mięśniowej i zwiększenia ryzyka infekcji.

Aby zapobiec niedożywieniu, ważne jest, aby pacjenci onkologiczni dbali o swoją dietę i unikali składników, które mogą osłabiać organizm. Dieta powinna być bogata w białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały, a także zawierać odpowiednią ilość wody - wylicza Kamila Górecka-Kirwiel.

Należy ponadto unikać spożywania zbyt dużej ilości jedzenia na raz i zamiast tego jeść kilka mniejszych posiłków w ciągu dnia.

Jeśli pacjent ma problemy z jedzeniem lub odczuwa nudności, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, którzy mogą zalecić odpowiednie strategie żywieniowe lub suplementy diety. Możliwe, że pacjentowi zostanie zalecone przyjmowanie dodatkowych witamin i minerałów lub odżywczych napojów białkowych, aby pomóc mu zachować odpowiednie poziomy składników odżywczych w organizmie - wyjaśnia nasza ekspertka.

I jak dodaje:

Istotne jest również, aby pacjent onkologiczny miał wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół oraz przestrzegał zaleceń lekarza i dietetyka w kwestii żywienia. Dzięki temu będzie miał większe szanse na utrzymanie prawidłowej masy ciała i zdrowia w trakcie leczenia choroby nowotworowej.

Dieta onkologiczna. Postaw na naturalne produkty

Czego nie może zabraknąć w diecie pacjenta onkologicznego? Nasza ekspertka odpowiada:

W diecie powinny przeważać produkty naturalne, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, białko pochodzące z chudego mięsa, ryb, jajek, nasion, orzechów oraz produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu.

Warzywa i owoce są niezwykle ważne w diecie pacjentów onkologicznych, ponieważ są bogate w błonnik, witaminy i minerały, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pełnoziarniste produkty zbożowe zapewniają organizmowi niezbędną dawkę węglowodanów, a także błonnika, który ma korzystny wpływ na układ trawienny.

Pacjenci onkologiczni powinni unikać tłuszczów trans i nasyconych, które mogą wpłynąć negatywnie na zdrowie. Zamiast tego warto wybierać tłuszcze nienasycone, które znajdują się w olejach roślinnych, orzechach i nasionach, a także w rybach.

Pij wodę, zieloną herbatę, sok z buraka

Pamiętać należy o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Jak podkreśla dietetyk, pacjenci onkologiczni powinni uważać na spożywane napoje i soki, ponieważ wiele z nich zawiera dużo cukru i sztucznych dodatków, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie.

Niemniej jednak, istnieją pewne napoje i soki, które warto wprowadzić do diety, ponieważ są one bogate w składniki odżywcze i mogą pomóc wzmocnić organizm i przeciwdziałać chorobie nowotworowej:

1. Woda jest kluczowa dla dobrego zdrowia, a pacjenci onkologiczni powinni pamiętać o spożywaniu odpowiedniej ilości wody każdego dnia.
2. Zielona herbata jest bogata w przeciwutleniacze, które mogą pomóc w walce z wolnymi rodnikami, przyczyniającymi się do powstawania nowotworów. Dodatkowo, zielona herbata zawiera katechiny, które pomagają wzmocnić system odpornościowy i zmniejszyć ryzyko chorób serca.
3. Sok z granatu jest bogaty w przeciwutleniacze i może pomóc w ochronie przed chorobami nowotworowymi, zwłaszcza rakiem prostaty i piersi. Ważne jednak, aby go nie pić (podobnie jak sok z grejprufa) w trakcie chemioterapii - wchodzi bowiem w niepożądane reakcje z lekami i może osłabiać ich działanie. 
4. Sok z buraka zawiera antocyjany, które pomagają chronić przed uszkodzeniami DNA i zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworów.
5. Koktajle owocowe i warzywne są bogate w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały i przeciwutleniacze, które mogą pomóc wzmocnić system odpornościowy i przeciwdziałać chorobom.

Dieta onkologiczna. Te produkty musisz wykluczyć

Ważne jest, aby unikać spożywania produktów zawierających substancje, które mogą mieć szkodliwy i rakotwórczy wpływ na organizm.

Należą do nich: nitrozaminy, azotany i azotyny używane do konserwowania żywności, aflatoksyny obecne w spleśniałych ziarnach zbóż i nieświeżych orzechach, heterocykliczne aminy i policykliczne węglowodory aromatyczne, powstające w czasie wędzenia, grillowania i smażenia w wysokich temperaturach, a także sól kuchenna i alkohol - wylicza Kamila Górecka-Kirwiel.

Pacjenci onkologiczni powinni unikać spożywania żywności, która może mieć negatywny wpływ na ich zdrowie lub wpłynąć na skuteczność leczenia. W związku z tym należy całkowicie wykluczyć:

• Produkty wysokoprzetworzone - takie jak fast-foody, słodycze, chipsy, słone przekąski i napoje gazowane, które zawierają dużą ilość tłuszczów trans i nasyconych, cukrów i soli.
• Mięso czerwone i przetworzone - takie jak wędliny, kiełbaski, szynki, które są bogate w tłuszcze nasycone i sól.
• Żywność bogatą w cukier - takie jak słodkie desery, ciasta, cukierki

Białko, tłuszcze, węglowodany. Bilans energetyczny musi się zgadzać

W przypadku dorosłych pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową, zapotrzebowanie energetyczne powinno wynosić 25-35 kcal/kg należnej masy ciała na dobę, a u chorych z objawami wyniszczenia lub zagrożonych jej rozwojem - nawet do 40-45 kcal/kg należnej masy ciała na dobę.

Podczas choroby zapotrzebowanie na białko również zwiększa się, a podstawowe zapotrzebowanie u dorosłych pacjentów powinno wynosić 15-20% energii ogółem, czyli średnio 1,3g/kg na dobę. Spożycie białek pochodzenia zwierzęcego i roślinnego powinno być w stosunku 1:1 - podaje nasza ekspertka.

Tłuszcze powinny stanowić ok. 30-50% zapotrzebowania energetycznego, ale zwykle planuje się ich spożycie na poziomie 25-30% dziennego zapotrzebowania energetycznego.

Właściwości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza omega-3, odgrywają szczególnie istotną rolę w procesie leczenia chorób nowotworowych. Mają one pozytywny wpływ na wzmocnienie układu odpornościowego, poprawę funkcjonowania mózgu oraz redukcję stanów zapalnych, procesów przerzutowania oraz wyniszczania nowotworowego - podkreśla dietetyk.

Należy również zadbać, aby 35-50% spożywanej energii pochodziło z węglowodanów, w tym z pełnoziarnistych produktów zbożowych, takich jak kasze, ryż, pieczywo i makaron, oraz z warzyw i owoców. Spożycie cukrów prostych, np. z sacharozy, słodyczy lub owoców, nie powinno przekraczać 10%.

Podczas leczenia nowotworowego zaleca się minimalizować spożycie węglowodanów prostych, ponieważ stanowią one źródło energii dla wzrostu guza. Komórki nowotworowe są w stanie zużyć kilkaset gramów glukozy dziennie, a nadmiar cukrów prostych może nasilać skutki uboczne leczenia. Węglowodany powinny stanowić określoną część diety, aby białko mogło być w pełni wykorzystywane na potrzeby budulcowe.

Osoby z guzami w przewodzie pokarmowym powinny unikać pieczywa razowego i produktów na bazie mąki razowej, zastępując je łatwiej strawnym pieczywem pszennym. Warzywa i owoce można gotować, dusić lub piec, aby ułatwić ich spożywanie w przypadku trudności z rozdrabianiem i przełykaniem twardych części pożywienia.

Przy występowaniu guza nowotworowego organizm zwiększa swoje zapotrzebowanie na antyoksydanty, które pomagają w procesie walki z procesem zapalnym. Istotną rolę odgrywają tutaj witaminy C, E, beta-karoten, cynk, selen, miedź, magnez, mangan, a także bioaktywne substancje takie jak koenzym Q10, polifenole i fitosterole - tłumaczy Kamila Górecka-Kirwiel.

Antyoksydanty dostarczane wraz z pożywieniem do organizmu mają zdolność do blokowania wolnych rodników i neutralizowania ich szkodliwego działania, co pomaga w ochronie błon komórkowych. Zaleca się spożywanie antyoksydantów w naturalnej postaci, wraz z dietą.

Pacjenci, którzy mają trudności z przyjmowaniem zbilansowanej diety, mogą skorzystać z gotowych preparatów, takich jak dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego. Diety te są najczęściej dostępne w postaci wysokoenergetycznego i wysokobiałkowego płynu w butelkach i stanowią dodatkowe lub jedyne źródło pożywienia dla pacjentów - kończy dietetyk.